In de rubriek gevonden letters dit keer een vrolijke M die op de Omringdijk lag. Als het een W zou zijn staat de afbeelding op zijn kop. Zijn het stripfiguren uit een Japanse animatieserie? Het metalen oogje staat een beetje open, de M zal aan een sleutelbos (misschien in het fietsslot?) of rugzak hebben gezeten en zijn losgeraakt. De M is gemaakt van twee laagjes doorzichtig perspex waar de afbeelding tussen is geklemd. Voor de foto is de M even in de Clematis op het dakterras gehangen.
Tag: letters
Tijdens kinderfeest gegeven vormen van chocolade.
Ten einde raad gerasterd
Dat zelfs de achterkant van een verkeersbord opmerkelijk kan zijn bewijst dit exemplaar, met een 3D-honingraatpatroon. De bedoeling zal zijn dat het bord hierdoor versterkt wordt. Over de honingraten lopen verbindingen met aan het uiteinde oogjes, die waren wellicht nodig om de vorm uit een mal te krijgen, want een bepaalde functie lijken ze verder niet te hebben.
Einde fietsstraat
Het maken van verkeersborden wordt niet altijd op dezelfde manier gedaan. Borden die het einde van iets markeren, bijvoorbeeld einde maximumsnelheid, zijn doorgaans zwart-wit versies van het origineel. Niet altijd, want einde voorrangsweg is dan weer gewoon in kleur. Over de grijze versie van de afbeelding loopt een diagonale balk bestaande uit drie lijnen van rechtsboven naar linksonder. Kijk maar op verkeersborden.nl.
Om de zwart-wit versies te maken wordt de afbeelding inclusief de tekst gerasterd. Hierdoor ogen de letters van bovenstaand bord merkwaardig, wat komt door het te grove raster dat is gebruikt. Het lijkt daardoor of de letters zijn gezet uit het Ecofont lettertype. Soms kom je in één straat dezelfde borden van andere makelij tegen, vergelijk onderstaande versies met een grof en een fijn raster.
Bord einde voetgangersgebied – grofraster 
Bord einde voetgangersgebied – fijnraster
Lastdrager uitwateringslijnen
De Lastdrager 26, een zeewaardig pontonschip van Van der Wees, 66 meter lang, ligt in de haven met een flinke rol kanariegele kabel op het dek, bestemd voor de aanleg van een nieuw windpark bij Friesland. Een imposant gezicht, maar daar gaat het nu even niet om. Op de zijkant van het ponton staan tekens en letters die de aandacht vragen. Waarvoor dienen die? Dit is het Plimpsollmerk, met de uitwateringslijnen die aangeven wat de maximale diepgang (en dus daarmee maximale belading) in bepaalde situaties mag zijn. De L en de R staan niet voor links en rechts… dit is de betekenis van de aangebrachte letters:
- T – tropen zeewaterlijn
- Z – zomer zeewaterlijn (de lijn gaat eveneens door het middelpunt van de cirkel).
- W – winter zeewaterlijn
- WNA – winter zeewaterlijn voor de Noordatlantische Oceaan. Bevindt zich vlak onder W.
- TZW – tropen zoetwaterlijn
- ZW – zomer zoetwaterlijn
De afstand tussen Z en ZW is de extra inzinking die het schip in het lichtere zoetwater krijgt. Op een rivier kan men daarom veelal tot dit ZW-merk laden, daar het schip tot het zomermerk opkomt als het de riviermond heeft verlaten. - LR – Deze letters naast de ring en boven de middellijn vormen de afkorting voor Lloyd’s Register. Wanneer de berekening van de uitwatering door de Scheepvaartinspectie is gedaan, worden de letters S en I geplaatst.
Handlettering kan ook te goed worden
In mei/juni zijn in de omgeving overal pioenrozen te koop, die worden hier veel gekweekt. Hier en daar staan langs de weg bordjes, die zodra het pioenseizoen voorbij is worden overhangen met reclame voor andere soorten bloemen of planten. Op bovenstaand bord is de poging om de letters om en om zwart en groen in te kleuren jammergenoeg gestrand bij de O. Misschien was de zwarte stift op. De i werd als enige letter gearceerd, misschien omdat het een onderkastletter is in plaats van een hoofdletter? Door de onderliggende OSB-plaat geel te kleuren valt het bord goed op langs de kant van de weg. Wat deze handlettering speels en levendig maakt is dat elke letter anders uitpakt.
Er zijn meer bordenmakers die de hoofdlettervorm van bepaalde letters even kwijt zijn, zoals hier de R. Of zou het een slimme zet zijn om op te vallen?
Door de toegenomen belangstelling en een overdaad aan boeken op dit gebied lijkt het soms wel een beetje gedaan met de originaliteit. De belettering van zelfgemaakte borden wordt steeds professioneler, maar daardoor ook minder persoonlijk.
Dat viel op bij bovenstaande foto in de pers van een Black Lives Matter demonstratie in Londen, met borden tegen de standbeelden van Cecil Rhodes. Alle borden zijn bijzonder netjes geletterd (in uitsluitend kapitalen). Dit verraadt een geoefende hand. Grote voordeel: de borden zijn op foto’s in de media goed leesbaar. Maar voor een protestbord mag het wel wat ruwer en spontaner, want dit ligt al dicht tegen een voorbedrukt bord aan. Let ook op het gele bord waarop het woord ‘LIVES’ diapositief is gemaakt, geen eenvoudig werkje uit de losse hand.
Tegelprint veroorzaakt woordbreuk
Wie een tekst wil printen die groter is dan de printer toestaat, zoekt zijn heil wellicht in het verdelen van de tekst over meerdere pagina’s, tiling (tegelen) heet dit verschijnsel. Veel printers kunnen dit automatisch en waarschijnlijk is dat ook met ‘te koop’ op de foto hierboven gebeurd. Uitgeprint op drie velletjes A4, zo te zien. Alleen gaat hierbij dan wel de oorspronkelijke spatiëring goeddeels verloren. Die zul je zelf achteraf moeten herstellen door het papier bij te snijden. Want anders loop je het risico dat je tekst in het voorbijgaan wordt gelezen als te-ko-op. En het verkopen van een visserskotter verbouwd tot partyschip is toch al niet eenvoudig.
Het belang van spatiëring
Toen de scholen eerder dit jaar werden gesloten tijdens de pandemie hingen leraren spreuken als ‘We missen jullie’ achter de ramen van de lokalen. Daarvoor haalden ze gekleurde vellen uit de kast en drukten daarop steeds één letter af, in het midden van het vel. Dat wordt ook wel monospacing (of monospatiëring) genoemd, ongeacht de letterbreedte een gelijke spatiëring tussen letters hanteren. Aardig in dit verband is dat kinderen juist leren lezen dankzij spatiëring en het ontstaan van een woordbeeld. Hierdoor worden woorden sneller herkend, als een plaatje. Dit werkt zelfs zo sterk dat als je woorden horizontaal doormidden snijdt en de helft weghaalt, je de tekst (als geoefende lezer) doorgaans nog steeds kunt lezen. Het ontbrekende deel wordt door de hersenen aangevuld.
Voorbeeld monospatiëring.
Wordt bij code gebruikt.
Leest een stuk minder prettig.
Niet voor lopende tekst bedoeld.
Onverklaarbare A?
Een bijzondere naamplaat op de muur van een huis aan de Buurt in Venhuizen, die daar zo te zien al een tijdje hangt. Volgens diverse bronnen is op dit adres de groothandel in meubels P. Ruiter gevestigd, hoewel dat verder nergens uit op te maken valt. Het bord is op een bijzondere manier gemaakt, door letters uit het metaal te frezen. Je zou bijna denken dat de letters met een sjabloon zijn gemaakt, maar dat is niet het geval, want daarvoor verschillen de letters R teveel van elkaar. Ook interessant is de I die, hoewel het geheel in hoofdletters is uitgevoerd, tóch een puntje heeft gekregen. Het is een beetje gissen hoe dit bord eruit zag toen het nog nieuw was, maar een donkerbruin vermoeden is rood. Maar waar de grote A voor staat? A-merk? A-kwaliteit? A-locatie?
Letterbrij codetaal?
In de berm van de Wierdijk staan 19 forse metalen letters op zo’n vijf meter van elkaar. Je zou ze als zitbankje kunnen gebruiken. Maar is het ook een woord? Gelezen in de leesbare richting staat er: ceghuisxabootynvisz. Daar zitten hooguit een paar herkenbare woorden in (eg-huis-boot-vis), maar als geheel is het niets en achterstevoren zeker niet. Het zullen toch geen willekeurige letters zijn? Waarom zitten de i, de o en de s er dan twee keer in? Is het een geheime code, of een anagram misschien? Maar eens loslaten op een anagrammen-generator. Door de x zijn er maar weinig mogelijkheden. De generator vindt pas bij vier woorden 70 anagrammen, waarvan het grootste deel het woord onyx bevat. Smokkelen we er een verbindingsstreepje en een komma in, dan zou de geheime boodschap kunnen zijn: boycot Hans, ex-zuigvis.
De letter X blijkt ook een goede rustplaats voor poppen:
Wandelbroek nekt lichtbakletter
Luton Airport, een middelgrote Engelse luchthaven. Een wat armoedige, te krappe plek met een rommelige indeling. Nu heeft een wandelbroek van die handige zakken aan de zijkant. Die kunnen soms ergens achter blijven haken, in dit geval een lichtbakletter F die een onderdeel vormde van het oplichtende woord COFFEE van een vestiging van ‘Auntie Annie’ in de vertrekhal. Met een luide kraak kwam de letter los van de achterwand en bleef bungelen aan de elektriciteitdraad. Toegegeven, er werd geen poging tot herstel ondernomen maar direct de benen genomen. Toch even later langsgelopen voor deze foto. In feite is de belettering er met deze cursivering wel op vooruitgegaan.
Muurreclame
In dit historische pand in Hoorn (Hoofd 3) is sinds 1932 geen logement of café meer gevestigd, want toen werd de vergunning ingetrokken. In het afgelopen decennium is deze oude muurreclame in ere hersteld (want op Streetview in 2009 nog niet te zien), die oorspronkelijk in 1905 of daarna moet zijn aangebracht, toen het een logement werd (daarvoor was het een ‘smalherberg’, oftewel een kroeg). Het pand stond ook wel bekend als ‘De Herberg’, wat de punten achter zowel logement als zeezicht kan verklaren; zonder die punten zou het als een naam kunnen begrepen kunnen worden.
Het pand ligt op een hoek, dit is de zijkant die ligt aan de straat Achter op het Zand. Aan de voorkant bevindt zich een gevelsteen met de tekst ”s Lands Welvaren’. In 1910 stond daar echter nog de naam van de herbergier, R. Wormsbecher, een bekende naam ter plaatse.
Dat café en billard op de voorgevel komen terug op de muurschildering, in een frivool lettertype met pijlpunten als schreven. Er is echter geen foto in de beeldbank van Oud-Hoorn of elders te vinden waarop de originele schildering te zien is. Zou het een eigen bedenksel zijn van de huidige bewoners? Jammer dat een rookgasafvoer precies in de bovenkant van de E terecht is gekomen (past wel precies).
Spijkerschrift
De Balk vond een mooi voorbeeld van een met spijkers vormgegeven tekst op een miniatuur natuurgebiedje dat naast de Provincialeweg in Amsterdam ligt (ja, Amsterdam kent een provinciale weg). Het aardige van deze methode is dat er door roestvorming op het hout vanzelf een schaduw wordt gevormd. De letters ‘SE’ van de foto zijn een onderdeel van een bordje bij een insectenhotel.
Even verderop ligt een broeihoop van de ringslang (een onschuldige slang die in Nederland voorkomt), de Natrix natrix. Mede door het gebruik van een smallere plank en de wat slordige opzet komt de spijkerbelettering hier iets minder minder goed uit de verf.
